Pasen en de lente-equinox

 

maart 2021 

Pasen en de lente-equinox

Bij de vrijmetselarij wordt ieder jaar het Zomer- en Winter Sint-Jan gevierd, dat doorgaans gelijktijdig plaats vindt rondom het zomer- en wintersolstitium. Bij deze vieringen spelen de schutspatronen Johannes de Doper en Johannes de Evangelist een belangrijke rol, waar het gaat om de komst van het Licht. Aan de lente- en herfst-equinoxen wordt bij de vrijmetselarij niet veel aandacht besteed, althans ik heb er niet veel informatie over gevonden. Maar omdat het paasfeest en de lente naderen toch even het licht op dit thema.
Tijdens de lente- en herfst-equinoxen zijn dag en nacht even lang. Het Germaanse lentefeest stond in verband met het lengen van de dagen. Een nieuwe periode van vruchtbaarheid en overvloed trad aan. Mensen die afhankelijk waren van jacht en landbouw hoefden niet meer zo spaarzaam met hun voorraden om te gaan en dat mocht gevierd worden. 

Bij de lente-equinox komt in de 8e eeuw na C. de mythische godin Ostara ten tonele. Zij symboliseert het Volle Licht dat zich vanaf 21 maart opnieuw als een vruchtbare periode manifesteert in en om ons heen. Ostara komt vanuit het Oosten, de richting van het licht, vanwaar de zon op komt. Het is niet toevallig dat ons paasfeest, het feest van opstanding en herleving van de natuur na 21 maart wordt gevierd. Ter ere van Ostara werden op de dag van de lente-equinox feesten gevierd. Toen al trad tijdens dit feest de paashaas op en gaf men elkaar gekleurde eieren. De haas symboliseerde de vruchtbaarheid, terwijl de eieren het zonlicht voorstelden, dat in deze tijd van het jaar weer terugkomt. Het ei is vanaf de vroegste tijden het symbool geweest van het zich ontwikkelende leven. In veel tradities werd het ei beschouwd als zinnebeeld voor het  ontstaan van een wereld, de opstanding, de terugkeer van leven en van het Licht.
De lente-equinox staat in de Theosofie bekend als het feest van de grote beproeving; een toetsing van jezelf zou je kunnen zeggen. Maar hoe beproef je jezelf als er geen meesters zijn die je moeilijke opdrachten geven? Wat wordt er beproefd? Datgene in de mens wordt beproefd, wat zichZelf bij de inwijding plechtig beloofd heeft te leven volgens het edelste van zijn karakter. Dat betekent dat de broeder het onderscheidingsvermogen van het Hoger Zelf tot de zijne maakt, ook al moet hij daarvoor de bittere beker tot de laatste druppel leegdrinken. Dit houdt tevens in dat hij zal leven omwille van anderen. Hij zal rustig en beheerst zijn inherente vermogens ontplooien en die onzelfzuchtig inbrengen ten behoeve van de broederschap en van het grote geheel. En dáárin wordt hij beproefd. Hij kijkt niet om. Hij beseft dat hij deel uitmaakt van het totaal van leven, van een universele broederschap. Dan doorstaat hij zijn eigen toetsing. Maar als hij net als Orpheus, die zijn Eurydice uit de onderwereld wil bevrijden, nog enige gehechtheid voelt aan het ‘oude’ leven en dus omkijkt, dan is hij verloren en verliest hij de Schat, de Geliefde, zijn Eurydice. De mythe van Orpheus in de onderwereld is het verhaal van een mislukte inwijding. 

Bij de inwijding van de kandidaat is ‘Ken Uzelve’ de eerste opdracht. Tijdens de lente-equinoxen worden we ieder jaar opnieuw herinnerd aan deze opdracht en kunnen we ons afvragen: Wat heb ik (af)geleerd, welke nog niet eerder ontdekte nieuwe en verfijnde karaktereigenschap heb ik bij mijzelf waargenomen en hoe verhoud ik mij tot de ander?
Zoals in de natuur steeds weer het nieuwe leven ontstaat, krijgen ook vrijmetselaars de gelegenheid om de Middenkamer in te gaan, waar nieuwe inzichten en inspiratie de beloning kunnen zijn van intrinsieke arbeid.
Stilstaand bij deze gedachte, die zich aandient gedurende de lente-equinox, concludeer ik dat er nog veel arbeid voor mij te doen is, omdat ik nog maar amper ben begonnen. ∴