Texturen

Texturen in de schilderkunst zijn in feite oppervlakte-structuren. Texturen kunnen je werk een driedimensionaal karakter geven en je kunt er grote oppervlakken en achtergronden interessanter mee maken.

Voorbeeld van een textuur

mouw

Detail Het Joodse Bruidje

Een voorbeeld van gebruik van textuur is een schilderij van Rembrandt: Het Joodse Bruidje. Het schilderij hangt in het Rijksmuseum. Je ziet dat de mouw is geschilderd met het mes (voor die tijd best bijzonder). Dikke lagen verf gebruikte Rembrandt, hij kraste er in en deed er van alles mee, maar op een hele doordachte manier.

Texturen aanbrengen

Je kunt texturen op je schildersdoek aanbrengen met acrylmediums en -gels. Deze gels zijn verkrijgbaar met allerlei toevoegingen, met zand, korrels, glittertjes. Je kunt het zo gek niet bedenken. Een dikke laag aanbrengen is een kostbare aangelegenheid, want zo’n pot is snel leeg. Zelf heb ik allerlei texturen gemaakt met houtlijm of witte muurverf als basis, dat is een stuk goedkoper en net zo effectief.
In het schilderij Amsterdam heb ik touw gelijmd met houtlijm; de kringen op het schilderij zijn eveneens van houtlijm, dat ik vanuit het flaconnetje op het doek heb geslingerd.

amsterdam bij nacht

Amsterdam bij nacht

In het schilderij Nachtlicht heb ik ook houtlijm gebruikt. Hiermee heb ik het doek vooraf helemaal vol geslingerd. Het geeft een interessant effect.

lichtbron

Lichtbron: Marmox ondergrond

Stuclaag

Hiernaast zie je een voorbeeld met een dik opgebrachte stuclaag. Ik heb als ondergrond een marmox-plaat gebruikt (verkrijgbaar bij de bouwmarkt), omdat die niet kromtrekt en niet zwaar is. Met troffels, paletmessen en borstels kun je een textuur maken. Je kunt vooraf je verf door de substantie mengen, maar uiteraard kun je ook na 1 dag droging je kleuren aanbrengen.

Hieronder nog een voorbeeld van een met grote paletmessen dik opgebrachte structuurlaag.

textuurlaag

Een dikke structuurlaag

Papier-maché-laag

Met papier-maché kun je op je schilderdoeken prachtige texturen maken, die ijzersterk zijn. Hiervoor gebruik je eierdozen.

Hoe ga je te werk?

  • verzamel een stuk of tien eierdozen en scheur deze in kleine stukjes van ca. 3 cm
  • maak een papje van behangerslijm met water en roer dat door de stukjes tot een glibberige massa
  • maak van alles een papje met de staafmixer
  • smeer de massa met een paletmes op je schildersdoek in patronen die je zelf bepaalt, dik of dun het maakt niet uit
  • laat een paar dagen drogen en bemerk dat de gedroogde massa er muurvast opzit
  • nu kun je er op schilderen, maar maakt het niet te nat anders wordt de ondergrond weer zacht

Steentjes en zand

zand en steentjes

Wit zand op acryl

Je kunt wit zand en kleine steentjes toevoegen aan acrylverf en dit met een borstel of paletmes op het doek smeren. Je kunt het zand ook in een dikke natte laag verf strooien en eventueel daarna nog schilderen of vernissen.

Dopjes, blaadjes & dennenaalden

In de natuur kun je van alles vinden om in je schilderij te plakken. Gebruik voor het plakken een heavy gel. Als het eenmaal droog is kun je met een grof kwastje je kleuren aanbrengen. Sommige natuurproducten zijn qua kleur van zichzelf al mooi en hebben helemaal geen verflaagjes nodig. Dan wel goed afdekken met een dikke laag gel.

uit de natuur
Blaadjes en dennenaalden

 

Reliefpatronen

relief

Reliefverf

Je kunt met relief paint uit een tube allerlei patronen en teksten op je werkstuk maken. Als je de tubetjes te duur vindt, knip je een strook uit een stevig plastic mapje en draait daar een spuitje van. Dat vul je met verf. Even een klein spuitgaatje knippen en de bovenzijde goed afdichten met plakband, want anders zit je voor je het weet onder de verf.

Papieren zakdoekjes

Smeer (een deel van) je schilderdoek in met heavy gel op behangerslijm en druk er willekeurig een laagje van een papieren zakdoekje in. Ook kun je dunne lapjes of organza gebruiken.

papieren zakdoekjes

Papieren zakdoekjes

Draadjes

Smeer de oppervlakte in met gel en haal ook de draadje en touwtjes door de gel. Leg deze op je doek zonder stevig aan te drukken. Je kunt ze ook gewoon op je doek laten vallen. Goed laten drogen voordat je gaat schilderen. Maar met gekleurde draadjes kun je de verf bewaren voor iets anders.

draad en touw textuur

Draad en touw

Voorwerpen van klei

roosje

Een roos van klei

Dikke verflaag

Hier zie je een voorbeeld van een dikke verflaag waarop ik vloeibare gel heb aangebracht. Vervolgens met een stokje door de verf gekrast en er tenslotte wat glittertjes in gestrooid.

verflaag textuur

Een dikke verflaag

Bijna alles kan

Je kunt het zo gek niet bedenken of je kunt het gebruiken op je schilderdoek om bijzondere texturen te maken.
Papier, knipsels, golfkarton, stukjes reliefbehang.
Voor het maken van een craquelure textuur heb ik een speciaal recept:

Craquelure

Craquelure ontstaat doorgaans wanneer een verflaag wordt aangebracht op een onderliggende verflaag die nog niet geheel is uitgehard. Dit geldt voor zowel olie- als acrylverf. Dit zijn mijn craqueleer-ervaringen met acrylverf.
Mogelijkheid 1
Droge onderlaag donkere acrylverf.Arabische gom aanbrengen, beetje laten indrogen of geheel laten drogen en een tweede laag gom aanbrengen, beetje laten drogen. Lichte kleur dekkende acrylverf aanbrengen.Resultaat afhankelijk van de dikte van de laag Arabische gom.
Mogelijkheid 2
Droge onderlaag donkere acrylverf.Mengsel van gouachemedium met enkele druppels ossegal aanbrengen, liefst twee lagen.Indien geheel droog, dekkende toplaag acrylverf.Resultaat afhankelijk van aantal druppels ossegal.

NB: Toplaag altijd in 1 streek opbrengen.>Mocht de craquelé na uitharding niet voldoende zichtbaar zijn doordat de achterliggende kleur niet goed uitkomt, kan nog een donkere patina worden aangebracht.

Uiteraard alles eerst testen.

Klik hier voor meer informatie over het gebruik van acryl.

De schilder Anselm Kiefer gooide werkelijk alles op zijn doeken; scheppen zand, aarde en andere materialen kwakte hij er op, maar op een zodanig doordachte manier, dat hij prachtige en enorm grote schilderijen maakte.

texturen mandala

Takjes als textuur

Bij het aanbrengen van texturen is belangrijk dat de ondergrond stevig is.
Als je een schildersdoek gebruikt zet er dan eerst meerdere lagen Preparing Size (Talens) op om te voorkomen dat je materiaal er vanaf valt of dat je doek gaat uitzakken. Overweeg vooraf of het beter is om een houten paneel te gebruiken.

textuur

Nog een voorbeeld van textuur

Hulpmiddelen bij het maken van texturen

  • een kurk met kopspelden druk je in de dikke verf en op het doek voor een pointillisme-effect
  • een verfkammetje maak je zelf
  • een lijmverdeler
kurk met spelden

Spelden

Verfkammetje

Lijmverdeler

Lijmverdeler

Verfkammetje

Wil je meer weten over texturen of heb je nog suggesties voor textuurgebruik? Neem dan contact met mij op.

Share on Facebook0Pin on Pinterest0Share on LinkedIn0Email this to someone